فرانسه ۱۹۳۸

جام جهانی ۱۹۳۸ یک سال پیش از جنگ جهانی دوم با حدود ۱۵ تیم که از میان ۳۷ تیم به مرحله نهائی راه یافته بودندژ۷ در اوایل ژوئن در فرانسه برگزار شد. باز هم مانند دوره گذشته اغلب تیم‌های شرکت‌کننده از اروپا بودند. نکته جالب این بازی‌ها این بود که علاوه بر تیم ملی هلند، تیم ”هند شرقی هلند“ (اندونزی فعلی) که مستعمره هلند به‌شمار می‌رفت نیز در بازی‌ها حضور داشت. اروگوئه و آرژانتین به نشانه اعتراض به خاطر میزبانی مجدد اروپا، از حضور در این بازی‌ها امتناع ورزیدند که با این اقدام، کار را برای تیم‌های اروپائی آسان کردند. از قاره آمریکا فقط برزیل و کوبا در این دوره حضور داشتند که برزیل توانست تا نیمه‌نهائی صعود کند که در آن مرحله مغلوب ایتالیا شد.

برای نخستین بار در تاریخ جام جهانی، قهرمان دوره گذشته،( ایتالیا ) و میزبان بازی‌ها (فرانسه) بدون برگزاری بازی‌ها مقدماتی به مرحله نهائی راه یافتند. ایتالیا، قهرمان دوره گذشته و مجارستان در بازی فینال مقابل هم قرار گرفتند که این بازی با نتیجه ۴ بر ۲ به سود ایتالیا پایان یافت. به این ترتیب ایتالیا نخستین تیمی بود که دو بار جام را به خانه برد. ”لئونیداس داسیلوا“ برزیلی با ۸ گل زده در ۴ بازی به‌عنوان بهترین گلزن مسابقات معرفی شد. این آخرین جام جهانی بود که پیش از جنگ جهانی دوم برگزار می‌شد که با شروع جنگ جهانی، ۱۲ سال (۱۹۳۸ تا  ۱۹۵۰) وقفه بین دو دوره جام جهانی افتاد.      

 برزیل ۱۹۵۰

با آنکه جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ پایان یافت، اما نخستین دوره جام جهانی پس از جنگ تا سال ۱۹۵۰ برگزار نشد. این بار برزیل به‌عنوان دومین کشور از آمریکای‌جنوبی میزبانی جام جهانی را بر عهده گرفت. برزیل که با داشتن ۵ عنوان قهرمانی، پرافتخارترین تیم تاریخ جام جهانی محسوب می‌شود، در این بازی‌ها نتوانست از مزیت میزبانی بهره جوید و حسرت به‌دست آوردن عنوان قهرمانی جام جهانی را تا ۸ سال بعد در دل نگه داشت.

سیستم این دوره نسبت به دوره‌های قبل تغییر کرده بود. در دور مقدماتی ۱۳ تیم شرکت‌کننده در چهار گروه بازی کردند که تیم‌های نخست گروه‌ها به فینال راه یافتند. در این مرحله چهار تیم سوئد، اروگوئه، اسپانیا و برزیل در فینال در یک گروه قرار گرفتند که اروگوئه با به‌دست آوردن بیشترین امتیاز از مجموع ۳ بازی در صدر گروه قرار گرفت و به‌عنوان قهرمان این دوره شناخته شد و تیم‌های برزیل، سوئد و اسپانیا به ترتیب دوم تا چهارم شدند. تیم‌های بریتانیائی (ولز، انگلستان، ایرلند، اسکاتلند) پس از اینکه در سال ۱۹۲۹ به‌علت نپرداختن حقوق بازیکنان آماتور از فیفا اخراج شده بودند، پس از ۲۱ سال دوباره به عضویت فیفا درآمدند. انگلستان با حضور در جام ۱۹۵۰ نخستین تیم بریتانیائی بود که در جام جهانی حضور می‌یافت. همچنین تیم ملی هند با وجود به‌دست آوردن شرایط حضور در جام جهانی، به‌علت اینکه فیفا نپذیرفت بازیکنان این تیم با پای برهنه در بازی‌ها حضور یابند، از این مسابقات کنار گذاشته شد. بدین‌ترتیب جام ۱۹۵۰ با ۱۳ تیم آغاز شد.

تماشاچیان این دوره بیشترین حد نصاب خود رسیدند و برای نخستین بار در تاریخ جام جهانی از رقم یک میلیون نفر گذشتند، رکوردی که تا جام جهانی ۱۹۶۶ شکسته نشد، برای این بازی‌ها بزرگترین ورزشگاه جهان با ظرفیت ۲۲۰ هزار نفر در شهر ریودو ژانیرو ساخته شد. آمار غیررسمی حاکی از آن است که ورزشگاه ماراکانا در بازی اروگوئه - برزیل در فینال مسابقات میزبان حدود ۲۰۰ هزار نفر بوده است که این رقم همچنان دست‌نخورده باقی مانده است. پرگل‌ترین مسابقه این دوره، بازی بین ۲ تیم اروگوئه و بولیوی بود که ۸ بر صفر به سود اروگوئه پایان یافت. مارکوس ادمیر از برزیل با به ثمر رساندن ۶ گل در ۷ بازی بهترین گلزن این دوره شناخته شد.

با سپاس

 محرم سعیدی